လူအုပ်တစ်အုပ်က လမ်းပေါ်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဟု အော်နေကြသည်။ နောက်ထပ်လူတစ်အုပ်မှာ လမ်းသွယ်တစ်ခုမှ ထွက်လာကာ တရားသောစစ်၊ ခုခံစစ်စသဖြင့် စစ်ပွဲများကို အော်ဟစ်ထောက်ခံ နေကြပြန်သည်။ ခေတ်က စစ်ပြီးစဒဏ်ရာ ဒဏ်ချက်များနှင့်ပြည့်နေသော အဆောက်အအုံ၊ လမ်းနှင့် လူများကဲ့သို့ ကြည့်ရဆိုးနေသည်။ ပရမ်းပတာဖြစ်မှုသည် ပေါင်းသတ်ဆေး မနိုင်သည့် မြက်ပင်များကဲ့သို့  ဟိုနေရာသည်နေရာမှ စိမ်းလန်းစွာရှင်သန်လျက်။ အဆောက်အအုံ အပြိုအပျက်များကြား ဖြူဖွေးနေသော ဆံပင်စုတ်ဖွားနှင့် အရာဝတ္ထုများကို ခြေမနှင့် ထိုးထိုးရှာဖွေနေသော မျိုးဆက်များ၊ ကလေးငယ်များတို့၏ မျက်နှာသည် ချေးအထပ်ထပ် အကြောင်သား မျက်လုံးများဖြင့် အရာရာကို “ငါနားမလည်ဘူး” ဟူသော အကြည့်ဖြင့် ကြည့်နေတတ်သည်များ ဖုံးလွှမ်းနေသည့် နိုင်ငံငယ်တစ်ခုနှင့် တူနေသည်။

အချို့က လက်ဖက်ရည်ဆိုင်အတွင်းမှ အပြင်သို့ ငေးကြည့်၍ အိပ်မက်မက်နေသကဲ့သို့ ငြိမ်သက်နေကြသည်။ အချို့ကတော့လည်း ဤကဲ့သို့မဟုတ်၊ စားပွဲခုံကို တဒုန်းဒုန်းထု၍ “ခေတ်က ပြန်လည်ဆန်းသစ်နေပါပြီ။ အပိုအလုပ်တွေကို လျှော့သင့်တယ်” ဟု စောဒကတက်ချင်နေကြသည်။ သက်ကြီးအဘိုးအိုများ၏ ညနေစကားဝိုင်းများဆိုလျှင် အမြဲတမ်း ငြင်းခုံမှုနှင့်သာ အဆုံးသတ်သွားကြ လေ့ရှိပြီးသူတို့ သေဆုံးကွယ်လွန်သွားသည့်တိုင်အောင် ထွက်ခွာသွား၍ မရနိုင်သော အဆိုးဝင်္ကပါထဲမှ လွတ်ကင်းတော့မယောင် အားစိုက်ငြင်းခုန်လျက်။

ကောင်းကင်သည် အပြာရောင်သမ်းမနေပါ။ ချိုးဖြူငှက်ကိုလည်း မတွေ့ရ။ ခုံရှည်ကြီးများနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင်ထိုင်၊ သမ်းဝေနေကြသော ဗျူရိုက လူအုပ်ကို အင်အားသုံး နှိမ်နင်းရန် လမ်းစရှာနေကြသည်။ သို့သော် လူအုပ်များက လူအင်အားများလွန်းသည့်အပြင် ရည်ရွယ်ချက်မတူ ကွဲပြားနေသော လူအုပ်အမျိုးအစား များပြားလှ၍ ပြိုကွဲစေလိုသော လူအုပ်နှင့် ဆက်လက်ထားရှိချင်သော လူအုပ်ကို မှား၍အင်အားသုံးမိမည်ကိုလည်း ချိန်ဆနေရသည်။ လူထုနှင့် လူထု၏ တကယ်ဘဝနှင့် အဆက်အသွယ်ပြတ်နေသော နိုင်ငံရေးသမားများ အုပ်စုများမှာ ထောင်သားများကဲ့သို့ ငြိမ်နေကြ၏။ သူတို့သည် သင်္ဘောပျက်ရာမှ လူ့လောကနှင့် အဆက်ပြတ်သွားသော သင်္ဘောသားများနှင့် ပိုတူနေပါသည်။

လက်နက်များ ခိုးကြောင်ခိုးဝှက်တင်ပို့နေသော ကုမ္ပဏီကြီးအခြေစိုက်သည့် နိုင်ငံများတွင်မူ များသောအားဖြင့် အေးချမ်းကြပြီး လက်နက်ကုန်သည်များသည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ခံစားလျက် ငြိမ်းချမ်းရေးတောင်းဆို သူများအတွက် ရည်ရွယ်ကာ လက်နက်သစ်များ တီထွင်တပ်ဆင်၍ ဈေးကစားလျက်ရှိသောကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ တစ်နေ့တခြား ဈေးနှုန်းကြီးမားလျက်ရှိနေပါ၏။ (ဒီနေ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဘယ်ဈေးလဲ)

ကဗျာဆရာတစ်ယောက်သည် လက်တစ်ဖက်က စာရွက်ဖြူတစ်ရွက်ကို ကိုင်ထားပြီး လက်တစ်ဖက်က ပြင်းပြင်းထန်ထန်လှုပ်ရမ်းကာ ငြိမ်းချမ်းရေးသို့ ဖုန်းခေါ်ဆိုခြင်းဟူသည့် ကဗျာကို ရွတ်နေသည်။ လက်ကိုင်ဖုန်းများမှ ကင်မရာများသည် နေရောင်အောက်၌ တလက်လက်ဖြင့်နေ့အခါ ကြွေသည့် ကြယ်ပွင့်များ။ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုချင်မှုဇောဖြင့် ပိတ်ရန်မေ့ကြဟန်တူသည်။

တေးရေးဆရာများသည်လည်း စစ်ပွဲကို မုန်းကြပါသည်။ သူတို့၏သီချင်းများသည် ညိမ့်ညောင်းအားပြတ်ဖွယ်ရာ စီးမျောမှုနှင့် အစပြုပြီး စစ်ပွဲအလယ်က အော်ဟစ်သံများဖြင့် အဆုံးသတ်ကြသည်။ စစ်ကို မုန်းသော သီချင်းများကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကို ဖြတ်သန်းခဲ့ကြဖူးသကဲ့သို့ ရေးစပ်ကြသည်။ စာရေးဆရာများက စစ်၏သားကောင် အမျိုးသမီးတစ်ယောက် မီးခိုးများထဲ ပျောက်ဆုံးသွားပုံကို နိမိတ်ပုံများဖြင့် ရေးသားကြသည်။

အရပ်သားအများစုကား ကဗျာများ၊ ဝေ့ဝိုက်နေသော သီချင်းများနှင့် စိတ်ဓာတ်ကျဖွယ် ဇာတ်လမ်းများကို သိပ်နားလည်ကြသည်လည်း မဟုတ်ကြပါ။ သူတို့အတွက် စာပေဂီတသည်လည်းကောင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးသည်လည်းကောင်း၊ ကဗျာသည်လည်းကောင်း ထမင်းလုံးများထက် အရေးမကြီးလှပါ။ ပန်းချီဆရာများကလည်း ပျံသန်းနေပုံ၊  လှောင်အိမ်ထဲ ငိုကြွေးနေပုံ၊ ခြေထောက်အား သံကွင်းစွပ်ထားပုံ၊ လေးခွစာ၊ သေနတ်စာမိသွားပုံ စသဖြင့် ချိုးငှက်ကို ဗဟိုပြုကာ ငြိမ်းချမ်းသော ပန်းချီကားများကို ဆွဲ၍ လူသွားလမ်းများတွင် ချိတ်ဆွဲထားကြသည်။ ပလက်ဖောင်းနံဘေး လမ်းလျှောက်သွားသော လူများက သံလွင်ခက်နှင့် ချိုးငှက်ကို နားမလည်ပါ။ သို့သော် ငြိမ်းချမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုဟု သိကြသည်။ ပျော်ရွှင်ကြသည်။ အမှန်တကယ် ငြိမ်းချမ်းရေး လိုအပ်နေသော လူများ၊ ဒေသများနှင့် အလှမ်းဝေးလှသော်လည်း ငြိမ်းချမ်းရေးသည် သူတို့နှလုံးသား၊ သူတို့၏ ဓာတ်ပုံများမှတစ်ဆင့်၊ သတင်းစာ၊ အင်တာနက်မှတစ်ဆင့် စီးဆင်းရောက်ရှိမည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။

လူတို့၏ အိပ်မက်၊ လူတို့၏ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း နေထိုင်အသက်ရှင်လိုစိတ်သည် ဖြူစင်အေးချမ်းပြီး တရားမျှတသော လိုလားဖွယ် ကိစ္စဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် လူတို့သည် ကလေးများကို မောင်းထုတ်လိုက်ကြသည်။ တိတ်ဆိတ်ခြင်းကို အလဟဿ ထိုးခွဲခဲ့ကြသည်။ အချည်းနှီးသော  စကားများကို  တံတွေးထွေးသလို ပြောဆိုကြသည်။ စစ်သားများသည် ဗဟိုကင်းတွင် သေနတ်များကို တိုက်ချွတ်နေကြ၏။ ရဲသားများက နံပါတ်တုတ်များကို သနေကြသည်။ အထက်အမိန့်မှာ သူတို့အတွက် ကျမ်းစာကဲ့သို့ အရေးပါလှသော်လည်း အနားစုတ်လျက်ရှိသော အိတ်ကပ်ထဲမှ ဆင်ခြင်တုံတရားမဲ့နေသော ငွေစက္ကူများကို ထုတ်ရေတွက်ချင်စိတ်ကလည်း ပြင်းပြလျက်ရှိ၏။ အားလုံးအတွက် လိုအပ်နေသော အရာများသည် အားလုံးဆီသို့ မရောက်။ သို့သော် မြေကြီးထဲသို့ မြေမြှုပ်မိုင်းများ ရောက်နေသည်။ လေထဲ ကျည်ဆန်များရောက်နေသည်။ ခေါင်းလောင်းသံထဲ နတ်ဆိုးက ရောက်နေပြီ ဖြစ်ပါသည်။

စစ်ပွဲဟူသည်မှာ ကိုယ်တွေ့မကြုံဖူး သည်၊ ကြုံဖူးသည်က  အဓိကမဟုတ်၊ စစ်သည် စစ်သာလျှင်ဖြစ်၍ မည်မျှဆင်ခြင်ဆီလျော်သော အကြောင်းပြချက်နှင့်ဖြစ်စေ လူသတ်ပွဲထက်ပိုသော အဓိပ္ပာယ်မရှိပါ။ စစ်ပွဲသည် အင်္ကျီလုံချည်များနှင့်အတူ အနာဂတ်တော်တော်များများကိုပါ ဆွဲစုတ်ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်သည်။ စစ်သည် ခြေထောက်တစ်ဖက်ကို ယူသွားပြီး ခြောက်အိပ်မက်များကို ပြန်ပေးသွားသည်။ စစ်သည် အဆီကိုစုပ်၍ အသားကို မျိုတတ်သော ပိုးမွှားတစ်ကောင် ဖြစ်ပါသည်။

စစ်ပွဲများသည် လူတို့ စနစ်တကျ စိုက်ပျိုးကြသော သီးပင်စားပင်များကဲ့သို့ပင် သီးရန် ပွင့်ရန်စောင့်နေသော ပယောဂသစ်သီးများပင် ဖြစ်ပါ၏။ လူတို့သည် ပထမကမ္ဘာစစ်၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ဟူ၍ ခွဲခြားကန့်သတ်လိုက်ကြပြီး ဘာသာရေးစစ်၊ လူမျိုးရေးစစ်၊ ပြည်တွင်းစစ် စသည်များကို နံပါတ်စဉ်ထိုး မမှတ်သားနိုင်ကြပါ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ယဉ်ကျေးသော လူ့အသိုင်းအဝိုင်းသည် စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်သည့် သင်္ချာတွင် ညံ့ဖျင်းကြသောကြောင့်ဖြစ်ပြီး စစ်ပွဲများမှာလည်း ယဉ်ကျေးသောဟု နာမဝိသေသန တပ်ထားသော လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် မထိုက်တန်အောင် များပြားလှ၍ဖြစ်ပါသည်။

စစ်ပွဲများသည် ထူးကဲစွာ သေးသိမ်ယုတ်ညံ့လှသော်လည်း သို့မဟုတ် အံ့ဘနန်ကြီး ကျယ်ခမ်းနားလှသော်လည်း စစ်ဖြစ်ရခြင်း အကြောင်းရင်းများမှာ နေ့စဉ်တစ်ဦးချင်း ဘဝများမှလာသည်ဖြစ်၍ မကြီးကျယ်လှပါ။ စစ်သည် သေချာပေါက် ရွံရှာဖွယ်ယုတ်ညံ့သော နှလုံးသားများဖြင့် အတိပြီးသော တစ်ဦးချင်းဘဝများကလာခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ လူသားများသည် စစ်ကိုမုန်းသည်ဖြစ်စေ၊ မမုန်းသည်ဖြစ်စေ၊ ကိုယ်နှင့်ဆိုင်သည် ဖြစ်စေ၊ မဆိုင်သည်ဖြစ်စေ စစ်ကို ဆန့်ကျင်ရန် အမြဲအဆင်သင့်ရှိနေတတ်ကြပါသည်။ သို့သော် ကမ္ဘာကြီးပင်စည်မှ လူသားအကိုင်း အခက်များ၊ ထိုမှ ပိုးကိုက်စစ်ပွဲသစ်သီးများ ဖြစ်တည်လာသည်ဆိုခြင်းကိုတော့ လက်ခံရန်၊ ရင်ဆိုင်ရန် အဆင်သင့်မဖြစ်ကြပါ။